Muzeum znajduje się w centrum miasta. Mieści się w zabytkowym budynku, powstałym w XVIII wieku, w czasach rządów na tych ziemiach nadwornego podskarbiego litewskiego Antoniego Tyzenhauza. Do dyspozycji zwiedzających są trzy stałe ekspozycje tematyczne: historyczna, etnograficzna i tatarska oraz sala wystaw czasowych. 

Muzeum Ziemi Sokólskiej jest jedną z form działalności Sokólskiego Ośrodka Kultury. Organizowane było etapowo. Bardzo aktywnie w latach 70-tych  w kierunku jego powstania działał pracownik SOK Maciej Konopacki i w pierwotnym zamyśle miało to być muzeum tatarskie. Jednak dopiero w latach 80-tych udało się pozyskać obecny budynek na potrzeby ekspozycyjne i powstało Muzeum Społeczne przy Sokólskim Ośrodku Kultury. Stopniowo, dzięki ofiarności lokalnej społeczności, gromadzono eksponaty i udostępniano je w formie wystaw. W 1984 roku udało się otworzyć Dział Historyczny – poświęcony historii miasta Sokółka. W miarę upływu czasu powstały: Dział Etnograficzny, Tatarski. 

Muzeum prowadzi zajęcia edukacyjne o tradycji i historii regionu dla dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych. Organizuje spacery historyczne, spotkania autorskie. Współpracuje z lokalnymi szkołami, stowarzyszeniami oraz innymi placówkami muzealniczymi. Kilkakrotnie w ciągu roku prezentowana jest nowa wystawa czasowa poświęcona historii, kulturze lub etnografii regionu. Dysponuje zbiorem książek i innych publikacji poświęconych regionowi, szczególnie zaś gromadzi publikacje z zakresu historii i kultury Tatarów Polskich. Pozycje są udostępniane dla chętnych na miejscu.